Tarihçe

Sevda-Cenap And Müzik Vakfı'nın kuruluş öyküsünün, 1940'lara dayanan ve üç aşamalı bir gelişme sürecini izleyen oluşuma dayandığı söylenebilir. Vakfın günümüzdeki amaçlarına benzer hedeflerle, 1940 yılında kurulan Ses ve Tel Birliği'nin dağılmasının ardından, 1965 yılında kurulan Sevda-Cenap And Müzik Tesisi, 1973 yılında Sevda-Cenap And Müzik Vakfı'na dönüştü.

Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu ve Danışma Kurulu olarak üç organdan oluşan Vakfın ilk Başkanı Mehmet Cenap And olmuş ve ilk Yönetim Kurulu; Ayşe Cevza And, Prof.Dr. Enver Kurdoğlu, Osman Anıl, Mehmet Başman, Uğur Sevindik ve Ali İmer'den oluşuyordu. 

SEVDA AND
Sevda And, 1902 yılında Cenevre'de doğdu. Annesi İsviçreli olan Sevda Hanım'ın babası ise TBMM'nin ilk milletvekillerinden Tunalı Hilmi Bey'dir.
Öğrenimini İsviçre'de yapan ve eşiyle de yine bu ülkede tanışan Sevda And, 1928 yılında Cenap And'la evlendikten sonra Ankara'ya yerleşti ve ölümüne dek bu kentte yaşadı.

Sevda And, yaşamı süresince eşinin her alanda en büyük destekçisi oldu. Cumhuriyetin kuruluş yıllarını izleyen ve kadınların henüz yeterince çalışma yaşamına katılmadığı bir dönemde, Kavaklıdere Şarapları işletmesinin kurulmasında ve gelişmesinde etkin rol üstlendi; işletmede bilfiil çalıştı. Aynı zamanda çoksesli müziğe yakın ilgi duyan Sevda And, Ses ve Tel Birliği'nin üyesi olarak, başkentte önemli müzik etkinliklerine öncülük etti. Birliğin belirli aralıklarla düzenlediği ve dönemin ünlü sanatçıları ile Ankaralı müzikseverlerin bulunduğu konserlere, Sevda - Cenap And'ın evi mekan oluşturdu. Günümüzün uluslararası üne sahip, İdil Biret, Verda Erman gibi sanatçıları, "çocuk sanatçı" olarak onun evinde konser verdiler.
Sevda And'ın 1902'de Cenevre'de başlayan yaşamı, 1958'de Ankara'da bir trafik kazası ile son buldu. Her zaman çoksesli müziğin dostu olarak bilinen Sevda And'ın bu dostluğu, ölümünden sonra da adının verildiği Vakfın etkinlikleri ile sürdürülüyor.

CENAP AND
Emine Hanım ile Mustafa Bey’in oğulları Mehmet Cenap And, 2 Şubat 1894 tarihinde Vidin’de (Bulgaristan) doğdu. 

Ortaöğrenimini, 1911 yılında, İstanbul Kabataş Lisesi’nde tamamladı ve 1915 - 1924 yılları arasında Almanya’da inşaat mühendisliği, ticaret ve ekonomi eğitimi gördü. Yurda dönüşünde ilkin Esnaf Bankası’nda, ardından da Türkiye İş Bankası’nda çalıştı. 

O yıllarda, ilk milletvekilllerimizden Tunalı Hilmi’nin kızı Sevda Tunalı ile evlendi. 1929 yılında, Kavaklıdere yamaçlarında satın alınan bağlar üzerinde eşi ile birlikte, Kavaklıdere adını vererek ilk Türk özel şarap üretim tesisini kurdu. Bu arada Ankara Hukuk Fakültesi’ne devam ederek 1938’de mezun oldu. 
Müziğe olan ilgisi, 1940’lı yıllarda aktif bir çabaya dönüştü ve çalışmalarını ve A.Adnan Saygun başkanlığında yürüten Ses ve Tel Birliği’nde, N.Şazi Kösemihal, Mithat Fenmen, Sabahattin Eyüpoğlu, Halil Vedat Fıratlı ve Lico Amar’ın da yer aldığı topluluğu katıldı; Ses ve Tel Birliği Genel Sekreteri seçildi. Birliğe maddi ve manevi katkılarda bulundu.

1958 yılında kendisi gibi müziksever olan eşi Sevda And’ın trafik kazasında yaşamını yitirmesinin ardından, müzik, Cenap And’ın yaşam nedeni oldu. Çoksesli müziğin ülkemizde yaygınlaşması yolunda aktif girişimlerden sonra bu kez bir sanat koruyucusu olarak, ölen eşinin adını da koyarak, 1965 yılında Sevda - Cenap And Müzik Tesisi’ni kurdu. 

Cenap And’ın 1968 yılında Milli Eğitim Bakanlarından Avni Başman’ın kızı Cevza Başman ile evlenmesi üzerine çalışmalarında hız kazanan tesis; 1973 yılında Cevza ve Cenap And tarafından, kendi varlıklarından büyük bir kısmı ile, Sevda - Cenap And Müzik Vakfı’na dönüştürüldü. Bu dönüşümde, Vakfın Danışma Kurulu Başkanlığı, ömür boyu A.Adnan Saygun’a tevdii edildi. 

Cenap And, 4 Nisan 1982 tarihinde Ankara’da öldü. Ama kurucusu olduğu vakıf eliyle, müzik alanında “sanat koruyuculuğu”sürdürülmektedir.

AYŞE CEVZA AND
Ayşe Cevza, idealleri uğruna Antalya’da öğretmenlik görevini üstlenen Hüseyin Avni ve Ümmü Gülsüm (Başman) çiftinin kızları olarak, 1919 yılında Antalya’da doğdu. Çocukluğunu Mersin, Tavas ve Samsun’da geçirdi; ilk ve ortaokulu Ankara’da; liseyi Erenköy Lisesi’nde okudu. Yüksek öğrenimine babasının görevde bulunduğu ülkelerde; Almanya’da lisan eğitimi, Fransa’da yüksek matematik ile başlayan Cevza Başman, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Fransız Filolojisine devam etti.Öğretmenliği meslek olarak seçen Cevza Başman, uzun yıllar İnönü Lisesi’nde görev yaptı.

1968 yılında Mehmet Cenap And ile evlenen Cevza Başman, eşinin ideallerinin gerçekleşmesinde her bakımdan yardımcısı ve destekçisi oldu. Cenap And’ın kurduğu Kavaklıdere Şarapları Şirketi’nin gelişmesine ve Sevda-Cenap And Müzik kuruluşuna büyük katkılarda bulundu.

1982 yılında Cenap And’ın ölümü üzerine, hem Şirkette hem de Vakıfta tüm sorumluluğu yüklenen Cevza And; eşinin idealleri yönünde yürüyerek, Kavaklıdere Şarapları A.Ş.’yi konusunda ülkenin en başta giden kurumlarından biri haline getirdi. Sevda-Cenap And Müzik Vakfı’nın amacı yönünde etkinliklerini artırarak ve bünyesi içinde Uluslararası Ankara Müzik Festivali’ni düzenleyerek Vakfı kurumlaştırdı ve aynı zamanda Vakfa uluslararası bir nitelik kazandırdı.

Vakfın kuruluşunun 15.yıl kutlama töreninin düzenlendiği 6 Aralık 1988 günü bir rastlantı sonucu olarak aynı zamanda Ayşe Cevza And’ın da yaşama veda ettiği  gün oldu.   

Ayşe Cevza And’ın hayatta iken gerçekleştirmeyi çok istediği Vakıf Onur Ödülü Altın Madalyası töreni 1989 yılından beri Ayşe Cevza And Hanımefendi’nin anısına  ithafen her yıl bu tarihte düzenlenmektedir.

MEHMET AKMAN BAŞMAN  (1929-2016)
Ülkenin tanınmış eğitimcilerinden Avni Başman ve ilkokul öğretmeni Ümmü Gülsüm‘ün oğlu olarak 1929 yılında Ankara’da doğdu. 1948’de Galatasaray Lisesi’nden, 1953’te İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Genel Makine bölümünden mezun oldu.

1953 yılında Tokar A.Ş’de proje ve uygulama mühendisi olarak çalıştı. 1954–1955 yıllarında İ.T.Ü. Maden Fakültesi Hidrojeoloji Enstitüsü’nde asistanlık yaptı. 1957’de Fransız Petrol Enstitüsü’nde, petrol sondaj ve üretimi konusundaki yüksek lisansını tamamladı. Ülkeye dönüşünde D.S.İ Yeraltı Suları Dairesi’nde sondaj başmühendisi olarak görev yaptı. 

1957–1958 yıllarında 7. Kolordu, Diyarbakır Askeri Emlak Müdürlüğü’nde Makine Mühendisi – Yedek Subay olarak askerlik görevini yaptı. 1959–1975 yıllarında Anadolu Çimentoları A.Ş. Yunus Çimento Fabrikası’nda sıra ile bakım işletme, proje mühendislikleri ve teknik müdür görevlerinde bulundu. 1973–1975 yıllarında sanayi danışmanlığı ve inşaat alanında çalıştı.

1976–1985 yıllarında danışman olarak yurtiçi ve yurtdışında görev aldı. Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler Sanayi Geliştirme Kuruluşu’nun çimento uzmanı olarak Latin Amerika, Hindistan, Afrika ve Arap ülkelerinde uzun ve kısa süreli görevlerde bulundu.

1986 yıllından itibaren, bir aile şirketi olan Kavaklıdere Şarapları A.Ş.’nin yönetimine fiilen katıldı ve 1988 yılından itibaren de Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı üstlendi.

Aynı yıl ablası Cevza And’ın vefatı üzerine, 1973 yılında kurucuları arasında yer aldığı Sevda-Cenap And Müzik Vakfı’nın başkanlık görevini devraldı. Hayata veda ettiği 2016 Ağustosu’na kadar 28 yıl aralıksız bu görevi başarıyla sürdürdü.

Türkiye’de şarap sektörünün gelişmesine katkıda bulundu: Yeni bağ ve tesisler kurdu. Unutulan Anadolu üzüm türlerinin geliştirilip tanıtılmasını, bölgesel şarapçılığın canlandırılmasını sağladı. Sosyal ve teknik toplantılar düzenledi. Kitap ve süreli yayınlar hazırlanmasına destek verdi.

Çok yönlü çabalarıyla klasik müzik sanatının gelişimine de katkı sundu: Bestecilere, İcracılara, öğrencilere, kurumlara kişisel olanakları ve Vakıf kanalıyla madden ve manen sahip çıktı. Gençlik orkestralarının, çocuk ve kadın korolarının kurulmasında, klasik gitar ve koro yarışmaları ile şenliklerinin başlatılmasında, yaşatılmasında önemli rol aldı. Eser siparişleri, notaya aktarılmaları, kitap, CD, DVD ve süreli yayınlarla gelişimin önünün açılmasına, kalıcılık sağlamasına önayak oldu. 

Uluslararası Ankara Müzik Festivali’nin gelişmesi ve aksatılmaksızın sürdürülmesini, Festivalin Avrupa Festivaller Birliği üyeliği’ne,  Vakfın da Uluslararası Dünya Gençlik Müzik Birliği’ne kabulünü sağladı. 

Ankara’nın sanatsal kapasitesinin birer yansıması olan Beethoven’ın 9. Senfonisi ve Mahler’in Binler Senfonisi gibi eserlerin hafızalardan silinmeyecek dev prodüksiyonlarla seslendirilmesini sağladı. 

Ankara’da MEB Şura Salonu’nun devlet, SCA Müzik Vakfı ve sanatseverlerin katkılarıyla yenilenmesini, büyük izleyici kapasiteli çok amaçlı konser-gösteri salonuna dönüştürülmesini sağlayarak da şehrine ve kültür sanata destek verdi. 

Galatasaray Spor Kulübü Divan Üyesi ve Çağdaş Sanatlar Vakfı kurucu üyesi Mehmet Başman, 1986 yılında Japon Prensi Mikasa önderliğinde başlayan ve uzun yıllar katkı verdiği Kaman Kalehöyük kazıları için Prens Mikasa Vakfı’nın kuruluşuna öncülük etti ve kurucu üyesi kurucu üyesi oldu. 
Polonya’nın “Zlota Oznaka Ordeu Zaslugi”, Fransa’nın “Officier de l’ordredes Arts et des Lettres” ve “Officier de l’Ordre Nationaldu Mérite”, Avusturya’nın “für Wissenschaftund Kunst”, Belçika’nın “Ordre de la Couronne” ve Litvanya’nın “Liyakat Madalyası” ile ödüllendirildi.

1997 yılında 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından “Ülkemizin dünyaya tanıtılmasında ve devletimizin yücelmesinde gösterdiği üstün başarıdan dolayı“ T.C. Devlet Üstün Hizmet Madalyası’na layık bulundu.

Başkanlık yaptığı dönemde Sevda-Cenap And Müzik Vakfı,  2005 yılında Cumhuriyetin 82. Kuruluş Yıldönümünde Türk Toplumunun kültür ve sanat hayatına katkı ve hizmetlerinden dolayı Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü Madalya ve Rozeti ile ödüllendirildi.